De circulaire economie is trendy. De term komt steeds vaker terug in diverse media, beleidsplannen en bedrijfsrapportage. Ook wij gebruiken de term vaak. Misschien wel te vaak? In dit blog willen we vertellen hoe wij de circulaire economie zien en waarom wij denken dat dit de toekomst is, maar ook wat de uitdagingen zijn die we samen moeten overwinnen.
De circulaire economie: wat is het precies?
Het is goed dat er veel aandacht is voor duurzaamheid en voor de circulaire economie in het bijzonder. Maar wat houdt de circulaire economie precies in? In het kort: een economisch systeem dat bedoelt is om de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren. Zie ook de infographic hieronder die het verschil tussen een lineaire- en circulaire economie duidelijk maakt.
Inmiddels is het concept circulaire economie bij veel (duurzaamheids-) professionals vaste prik. Onder meer door het goede werk van organisaties als NL Circulair en Stichting Circulaire Economie. Helaas is het gedachtegoed bij veel ‘gewone’ burgers nog minder bekend.
Een circulaire strategie voor elke product
Op dit moment leven we in een (lineaire) wegwerpmaatschappij. Fabrikanten produceren vanuit rationele overwegingen producten tegen zo laag mogelijke kosten. Ze gaan op zoek naar een ideale balans tussen kwaliteit, vraag, productie- en verkoopkosten. Dit resulteert in een situatie waarin fabrikanten producten maken die snel kapot gaan. Ze ervaren namelijk dat consumenten niet bereid zijn extra te betalen voor producten met een langere levensduur.
Wanneer bij het ontwerp van producten al rekening wordt gehouden met de levensduur kunnen producten makkelijker onderhouden en gerepareerd worden, langer meegaan en beter worden hergebruikt. Neem bijvoorbeeld Gerrad St. Zij maken modulaire koptelefoons. Elk onderdeel kan makkelijk vervangen worden. Zo zit de kabel vast met een kliksysteem en is er geen lijm gebruikt zodat alle onderdelen makkelijk vervangen kunnen worden.
Dit is een prachtig voorbeeld van de circulaire economie, maar dit is niet voor elk product de slimste oplossing. Engelse ontwerpers hebben bijvoorbeeld een onderzoek gedaan naar de meest circulaire broodrooster. Ze maakten drie versies. Waaronder een apparaat met hoge materiaal- en productiekosten dat onverwoestbaar was maar waarvan de onderdelen niet zomaar vervangen konden worden. Ook maakten ze een modulaire versie waarbij de onderdelen wel makkelijk vervangen konden worden. Omdat het onverwoestbare apparaat zo lang mee gaat en aan het eind van zijn levensduur 100% gerecycled kan worden bleek dit vanuit economisch- en duurzaamheidsperspectief de beste oplossing.
Een “onverwoestbaar” product maken is vooral een goede oplossing als er weinig innovatie plaatsvindt in de productcategorie. Een broodrooster hiervan is het ideale voorbeeld maar ook fietsen of ovens. Het ‘upgradable’ en dus modulair maken van apparaten is een strategie voor productcategorieën waar wel veel in geïnnoveerd wordt. Een mooi voorbeeld daarvan is Phoneblocks. Dit is een initiatief om telefoons modulair op te bouwen. Niet alleen zodat ze makkelijk gerepareerd kunnen worden, maar ook zodat ze geüpgraded kunnen worden. Zo kan je bijvoorbeeld de batterij en de camera vervangen wanneer er een nieuwe, betere variant beschikbaar is.
Betalen voor gebruik
Een basis gedachte van de circulaire economie is dat fabrikanten kwalitatief betere producten gaan maken wanneer ze betaald krijgen voor de prestatie van een product. Bijvoorbeeld wanneer een fabrikant betaalt krijgt per keer dat een product gebruikt wordt. De producent heeft dan een incentive om een product te maken dat zo vaak mogelijk gebruikt kan worden voordat het kapot gaat.
Om dit te laten werken is het van belang dat gebruikers producten niet meer kopen, maar gaan betalen voor gebruik en dat de fabrikant eigenaar blijft van het apparaat. Dat kan op allerlei manieren, zoals leasen, huren of een pay-per-use concept zoals bij een Bundles abonnement.
Bij “betalen voor gebruik” concepten blijft de fabrikant verantwoordelijk voor reparatie. Daar heeft hij ook een goede incentive voor. Het repareren van apparaten zal in veel gevallen goedkoper zijn dan het plaatsen van een nieuw apparaat en het oude verwerken. Naast reparatie is er nog een oplossing, namelijk refurbishen. Dit is een proces waarbij een apparaat een onderhoudsbeurt krijgt en er eventueel onderdelen vervangen worden zodat het apparaat weer “zo goed als nieuw” is.
De circulaire economie in de media
Het is goed dat er veel media aandacht is voor de circulaire economie maar het kan natuurlijk altijd beter. Zo zou er meer gefocust mogen worden op producten in plaats van op afval. Het voorkomen en goed kunnen verwerken van afval begint namelijk bij een goed product, waarbij in het ontwerp rekening is gehouden met de rest van de levenscyclus.
Een voorbeeld is het beleidsplan ‘Nederland circulair in 2050’. Hierin wordt veel ruimte gemaakt voor afvalbeleid terwijl het beleid om het kopen van circulaire producten achterblijft. Alleen als we ook dat kunnen realiseren kunnen we de shift maken van een wegwerpmaatschappij naar een circulaire economie. Heb je hier zelf nog ideeën over? Laat het ons dan weten in de reacties hieronder!
Over Bundles
Bundles biedt ‘De beste spullen als een service’. Abonnementen op Miele wasmachines, Miele wasdrogers, Miele vaatwassers en Siemens koffiezetapparaten!
Kies een koffie abonnement met een Siemens koffiemachine EQ6, vergelijkbaar met een koffiemachine leasen, alleen dan inclusief FairChain koffiebonen van Moyee Coffee. En dat voor een lage prijs vanaf 25 cent per kop koffie. Hét alternatief voor een Nespresso machine, Nespresso cups of een illy koffiemachine.
Een Bundles wasabonnement is het alternatief voor een wasmachine huren, een wasmachine op afbetaling of een wasmachine in termijnen betalen. Dus koop geen tweedehands wasmachine, goedkope wasmachine of een wasmachine aanbieding.
Een Bundles droogabonnement is het alternatief voor een wasdroger huren, een wasdroger op afbetaling of een wasdroger in termijnen betalen. Dus koop geen tweedehands wasdroger, goedkope wasdroger of een wasdroger aanbieding.
Een Bundles vaatwasbonnement is het alternatief voor een vaatwasser huren of een vaatwasser op afbetaling.